सेरोफेरो भ्रष्टाचारकोः विचार साहित्यकारको
नामः प्रकट पगेनी “शिव” (शिवराज पगेनी)
जन्मः २०१३ असोज २४ गते, देउराली–२, कास्की
हाल : पगेनी आर्ट मिडिया, न्यूरोड ८/१४९ पोखरा (५२०८०७)
माताः नन्दकुमारी पगेनी
पिताः पं. कुवेरदत्त शर्मा पगेनी
सिर्जना विधाः गीत, कविता, गजल, मुक्तक, लेख /नाटकमा अभिनय ।
पेशाः स्वतन्त्र लेखन ÷ शिक्षाः आई.ए.
कृतिहरुः यो मन कतै अल्झेको छ (२०५६), जूनको चिठी जुनालाई (२०६०) (गीतीसञ्चयन)
संलग्नताः पोखरेली युवा साँस्कृतिक परिवार, गजलसन्ध्या लगायत करीब एक दर्जन साहित्यिक संस्थाहरुसँग आबद्ध ।
सम्मान/ पुरस्कारः सर्वोत्कृष्ट अभिनेता (ने.रा.प्र.प्र. २०३९), म्युजिक नेपाल सम्मान, नेत्रस्मृति पुरस्कार लगायत एक दर्जनभन्दा बढी राष्ट्रिय र स्थानीय सम्मान/पुरस्कार प्राप्त ।
- भ्रष्टाचार के हो र किन हुन्छ ?
- मानवीय मनमा अन्तर्निहीत एउटा रोग हो भ्रष्टाचार । निहीत स्वार्थ, अभाव या उग्र महत्वाकांक्षाका कारण भ्रष्टाचार हुन्छ ।
- साहित्यमा हुने भ्रष्टाचारको प्रकृति के कस्तो हुन्छ ?
- साहित्य लेख्दा साहित्यकारले आफ्नो सिर्जनामा भ्रष्ट मानसिकता खन्याउनु ‘साहित्यिक भ्रष्टाचार’ हो ।
- कहिले देखि कुन विधाबाट लेख्न थाल्नु भयो ?
- २०३३÷०३४ मा कथाबाट लेखन यात्रा आरम्भ गरे । जो हिमदूतमा छापिएको थियो ।
- प्रकाशनका लागि त खूब हण्डर खानु प¥यो होला है ?
- त्यतिबला माध्यम कम थिए । मोफसलबाट त एकदमै कम पत्र–पत्रिका निस्कन्थे । कतिपय रचना त फिर्ता आए । ठाउँ पाउन गाह्रो हुन्थ्यो, तर प्रयास जारी राख्नु पर्छ ।
- आरम्भमा किन लेख्नु हुन्थ्यो र अहिले किन लेख्नु हुन्छ ?
- आरम्भमा मात्र रहरले लेखें, अहिले दायित्ववोध थपिएको छ ।
- साहित्यलाई कसरी परिभाषित गर्नुहुन्छ ?
- साहित्य भावना हो । भावना परिभाषित हुँदैन । साहित्यको वास्तविक समालोचक पाठक हुन् ।
- भ्रष्टाचार नियन्त्रणका लागि साहित्यले कस्तो भूमिका खेल्न सक्छ ?
- साहित्यले उथलपुथल ल्याउन सक्छ । साहित्य चेतनाको बाहक हो, भ्रष्टाचार विरुद्धको साहित्यिक आन्दोलन अवश्य प्रभावकारी हुन्छ । उदाहरणका लागि २०३६ र ०४६ को सडक कविता क्रान्तिलाई नै लिन सकिन्छ ।
- समाजका कुन–कुन कुरालाई भ्रष्टाचार भन्न सकिन्छ ?
- मुख्यत आर्थिक, सामाजिक, शिक्षा, कृषि, समग्रमा सर्वव्यापी छ ।
- तपाईले सबैभन्दा बढी कुन क्षेत्रसँग सम्बन्धित भ्रष्टाचार देख्नु भा’छ ?
- सामाजिक क्षेत्रमा बढी हुन्छ ।
- साहित्यिक समालोचकहरुलाई पनि एक किसिमको “घुस” दिए पछिमात्र समालोचना लेख्छन् भनिन्छ नि ?
- दायित्व विर्सेर आसेपासेको प्रशंसामा समय खर्चने समालोचकको संख्या धेरै छ । स्वच्छ समालोचक कम देखेको छु ।
- देशमा अशान्ति हुनुमा भ्रष्टाचारको भूमिका कस्तो छ ?
- राजनीतिक भ्रष्टाचारको उपज अशान्ति हो । यसले समाजलाई कलुषित पारे पछि सामाजिक प्राणी ग्रसित त हुने नै भए ।
- शान्तिका लागि पहिलो आवश्यकता के हो ?
- देशप्रतिको पवित्र आस्था ।
- आस्था कसले जगाउने ? सरकार, जनता या माओवादीले ?
- सबैले आ–आफ्नै ठाउँबाट प्रयास गर्नु पर्छ ।
- भ्रष्टाचार विरुद्ध सञ्चालित विभिन्न आन्दोलन र अभियानहरुलाई कसरी हेर्नु हुन्छ ?
- हार्दिकता विहीन र पदलोलुपता सहितको कथित आन्दोलनको औचित्य हुँदैन । निस्वार्थ अभियान भने अवश्य पनि सुन्दर हुन्छन् ।
- पोखरेली साहित्यिक अनुष्ठानमा लामो समयदेखि संलग्न हुनु हुन्छ । यहाँका साहित्यकारहरुले भ्रष्टाचार विरोधी विषय कतिको लेख्छन् ?
- कुनै न कुनै रुपमा भ्रष्टाचार विरुद्ध लेखी रहेकै छन् । जस्तैः तीर्थ श्रेष्ठ, विनोद गौचन, सरुभक्त, कुलबहादुर के.सी., सूर्य खड्का ‘विखर्ची’, नुमराज बराल, हरिदेवी कोइराला, रुद्रबहादुर थापा, कृष्ण उदासी, दीपक समीप, लक्ष्मण थापा आदि प्रयासरत छन् ।
- पोखरेली साहित्यको मौलिक विशेषता के हो ?
- संवेदनशीलता र हार्दिकता ।
- यो त सबै ठाउँको साहित्यमा पाईदैन र ?
- यहाँ अनुज र अग्रज बीचको सामिप्यताले साहित्यिक राजधानी भएको हुँदा यहाँको परिवेशले भित्र्याएको पन अनुपम छ ।
- भ्रष्टाचारी कुन दर्जाको मान्छे हो ?
- भ्रष्टाचार मीठो जहर र नमीठो महामारी हो । भ्रष्टाचारी मान्छे त हो, तर तल्लो स्तरको ।
- भ्रष्टाचारीलाई कस्तो कारवाही गर्नुपर्छ ?
- प्रवृत्ति अनुसार कानुनी कारवाही ।
- ‘भ्रष्टाचार विरोधी धारा’ प्रति यहाँको धारणा ?
- यो प्रयास शतप्रतिशत सही छ । ग्रहणीय छ र अझ सशक्त रुपमा उभिनु पर्छ ।
- साँच्ची, तपाई स्वयंले चाहिं कत्तिको लेख्नु हुन्छ, भ्रष्टाचार विरुद्ध ?
- मैले धेरै जीवनवादी रचना लेखे । चाहे जति भ्रष्टाचारको विषयमा लेख्न सकेको छैन ।
- भ्रष्टाचार विरुद्ध विगत देखि वर्तमान सम्म हुँदै आएका कार्यहरुलाई कसरी मूल्याङ्कन गर्नुहुन्छ ?
- एकदिन सडक सफा हुँदैमा वर्ष भरिलाई पुग्दैन । एकदिने कार्यक्रम नै भ्रष्टाचारको थलो हो । झटारे कार्यक्रमहरु हुँदै आए, जसले भ्रष्टाचारलाई अप्रत्यक्ष प्रोत्साहन दिए । निरन्तर भै दिए राम्रो हुन्थ्यो । भ्रष्टाचार फेवा तालको ‘जलकुम्भी’ झार हो, जसलाई झिकेर किनारामै छोडियो भने पुनः त्यहीं जान्छ ।
- भ्रष्टाचार नियन्त्रणमा प्रमुख भूमिका कसको हुन्छ ?
- छातीमा देश दुख्नेले भ्रष्टाचार गर्दैन । छातीमा देश छाम्नु पर्छ हरेकले । देशप्रेम शिरमा बोकेर हरेकले आफ्नो ठाउँबाट निभाउने भूमिका महत्वपूर्ण हुन्छ ।
- साहित्यमा मोफसलवाद र राजधानीवाद के हो ?
- साहित्यमा यो उठाउने विषय हैन । साहित्यको लागि कुनै बन्धन स्विकार्य हुँदैन । साहित्य प्राप्तीका लागि लेखिदैन ।
- तपाईको जीवनको आदर्श के हो ?
- सरलता ।
- कायापलट मार्फत् के भन्नु हुन्छ–भ्रष्टाचारी र भ्रष्टाचार विरोधीलाई ?
- भ्रष्टाचारीहरुले पनि आफ्नो छातीमा देश छाम्ने सद्वुद्धि पाउन सक्नुहोस् र व्यानर लिएर नारा फलाक्दैमा भ्रष्टाचार विरोधी भईदैन, पदीय अहमता त्यागेर व्यवहार देखाउनु पर्छ ।
- अन्तमा केही ?
- म फेरि दोहो¥याउँछु, देश दुखेको बेला सबैले आफ्नो मुटुमा देश खोजौं । देश पाएमा सबै थोक पाईन्छ, धन्यवाद ।
प्रस्तुति : रुपिन्द्र प्रभावी ‘कटु”
कायापलट द्वैमासिक असल शासन साहित्यिक पत्रिका, २०६२ वर्षा ऋतु, वर्ष–२,
अङ्क–७, पूर्णाङ्क–१२ मा प्रकाशित साहित्यकार प्रकट पगेनी 'शिव'सँग गरिएको अन्तरवार्ता जस्ताकोे त्यस्तै ।
No comments:
Post a Comment